Artikelen

Ik lig in bed. Ik word geroepen. Of ik naar beneden wil komen. Er is telefoon voor mij. Ik loop de trap af en ga het kantoortje in van de vader van mijn vriend.....

Toen ik 18 was en mijn moeder 42 jaar, werd er bij haar borstkanker geconstateerd.

Mijn wereld stortte in. Als ik terugdenk heeft mijn moeder samen met mijn vader (toen 43), zowel mij als mijn zussen, toen 13 en 14 jaar, door een onzekere en nog niet zo makkelijke tijd heen gesleept.

Anticiperen op een verlies vormt een belangrijk onderdeel van dat verlies. We beschouwen het vaak als een deel van het proces dat onze dierbaren doormaken wanneer zijzelf hun eigen dood onder ogen zien. Niettemin is het voor degenen die het verlies van een dierbare zullen overleven het begin van het rouwproces.

Ik voel me dankbaar, een fijne en liefdevolle relatie, redelijk gezond, de kinderen hebben hun plek gevonden en ik ben trots op ze. Mijn huis voelt heerlijk om mij heen, staat in een gezellige wijk en op loopafstand van de stad en de polder. Ik kan genieten van de seizoenen, al vind ik een aanhoudende bui regen wat minder sinds we een hond hebben.

Iedereen heeft een eigen plek in het gezin van herkomst. Systemisch gezien is er een gezinshiërarchie: de ouders staan boven (lees verantwoordelijk voor) de kinderen, het oudste kind in lichte mate boven de andere kinderen en zo schuift dat door. Kinderen zijn nooit verantwoordelijk voor het lot van de ouders.

Tegen alle adviezen in hebben we iedereen uitgenodigd en kwetsbaar uit de doeken gedaan waar we stonden, dat we zouden gaan stoppen met het bedrijf en dat het in etappes zou gaan. Er zijn heel wat tranen gevloeid. Uiteindelijk zijn we gestopt met de medewerkers die het langst bij ons werkten, met ons hoofdfiliaal. Daar waar mijn ouders ooit begonnen waren.

Rouwen kan op het persoonlijke vlak al zeer complex zijn: Hoe degene is gestorven, hoe je relatie was met de overledene en hoe je verder in het leven staat hebben enorme invloed op jouw rouwproces. Naast persoonlijke rouw bij een overlijden kun je ook te maken hebben met de collectieve (een samenleving) of universele (de gehele mensheid) rouw.